9. Матмуса — рассом
Кўчма музей келибди
Бизнинг Донишқишлоққа.
Эшитдию Матмуса,
Шошиб қолди у ёққа.
Кўрди бориб мўйловдор
Қилич таққан зотларни.
У зотларинг остида
Гижинглаган отларни.
Айниқса, денг, аёллар,
Қараб-қараб олди у.
Боқиб баъзи суратга,
Сурат бўлиб қолди у.
Бири биридан қизиқ,
Бир-биридан зўр, аммо
Абстракт санъатга
Тушунмади мутлақо.
Деди: шу суратга ҳам
Пул тўлашар, ҳойнаҳой.
Демак, рассом иши зўр,
Демак, рассом жуда бой.
Деди: санъат ким учун?
Санъат ҳамма учунми?
Мен ҳам энди бу ишда
Синаб кўрай кучимни.
Қатъиятли Матмуса,
У орзига сўз олди.
Уйга келиб сандиқдан
Пайтавалик бўз олди.
Тоғорага ранг қорди,
Бўлсин учун созгина,
Қўшди тарнов сувидан,
Қўй қийидан озгина.
Қўлчўпни сиз сўраманг,
Топқирликдан камоли —
Гулдек мўйқалам бўлди
Эчкисининг соқоли.
Толдан ёғоч кесдию
Чорчўпни ҳам боплади.
Сўнг у турфа матога
Турфа рангни чаплади.
Қарабсизки, расм тахт,
Шартта қўйиб имзони,
Олиб келди музейга,
Лол қилгани дунёни.
Кўринарли жой топиб,
Осди уни деворга.
Аллақандай «изм» деб
Ёзиб қўйган қаторга.
Эртасига келдилар
Мутахассис ходимлар.
Яъни, ўша «изм»нинг
Пири бўлган олимлар.
Қарадилар, кўрдилар,
Ҳеч тиш ўтмас англарга.
Ким дер: Кўринг услубни.
Ким дер: Қаранг рангларга.
Бу Ғарбдаги зўр усул
Антирасм, дер биров.
Примитивизмда
Янги оқим, дер биров.
Хуллас, кўчма музейдан
Бу сурат хам жой олди.
Матмусага пул чиқиб
Битта саман той олди.
Эй, ёронлар, борсангиз
Лондон, Париж, Румога,
Музейларда бир қаранг
Ўша таниш имзога.
Жилва қилиб ўзгача,
Бўй таратиб турибди.
Матмуса чизган сурат
Дунё кезиб юрибди.
•
